Jording

Av Endre Olsen

Eg er ein irriterande unge. Eit par langhåra fjellgardsonklar har dømd meg til allereie i førskulealder å vera ein kjeftande forståsegpåar.

Det første ordet eg lærer meg å skriva er AC/DC, og ingen av leikekompisane mine skjønar seg på kva som er bra musikk. Den einaste musikken som er lov. Frå seksårsalderen og utover er eg ein musikalsk grinebitar. Eg vert heldigvis yngre enn då.

Ei veninne har med seg ein Sissel Kyrkjebø-kassett på førskulen: 6-årsgruppa på Ormaberget. Ho vil spele den av i samlingskroken og får diverre lov til det. Eg går i svart. Ho får gjennomgå i friminuttet. 6-årsgruppe i ormabolet. Dagen etter har eg med meg Tell no Tales-kassetten til TNT og ei ishockeykølle, som når eg lukkar augo vert til ein Flying V-gitar. Eit par kjappe instruksjonar til uheldig utvalde kompisar seinare, står eg oppå eit bord framfor eit band beståande av lufttrommisar og pinnegitaristar. Ronnie Le-Tekrø for eit friminutt. ”Der fekk ho", tenkjer eg.

Det skal kun vera hard rock. I alle fall skal det vera langt hår og gitarsolo. Sjølv om dei verste balladane til Scorpions eller Bon Jovi kunne passert som Boyband-svisker eit tiår seinare. Er kassettane å finna i hard rock-avdelinga på Solgulls platebar, då er det innafor. Difor er Poison like tøft som Slayer. Fordi det ikkje er Sissel Kyrkjebø. Eller Madonna. Eller Michael Jackson. Eller Jeg vil bygge meg en gård.

Eg arvar ein Sex Pistols-singlet etter eine onkelen min. Det er den styggaste singleten nokon nokosinne har sett. Men eg svergar til den. Komplett med eit dårleg kompromiss av ein hårfrisyre (mor mi imøtekjem ikkje mitt høgaste ønske om langt hår, men eg får pressa igjennom at det er greitt i nakken), ser eg no altså ikkje ut. Og eg oppfører meg som eit middelaldrande platesamletroll på Facebook-gruppa Platepraten.

To ting slepp likevel gjennom den liksomnådelause estetiske sensuren. Beatles og Bruce Springsteen er inne i varmen. To solbleika og nært utbrukte eksemplar av Abbey Road og Born to run ligg alltid i bilen til far min. Sett på munnspelintroen på Thunder Road eller "Sjhh"-introen på Come together, og eg er framleis der. Det altfor store setebeltet gneg og irriterer. Det gjer ingenting. Eg og far min er på veg ut til snekka hans for å fiska pala på Valevågsbrotet. Me er på veg til fjells for å liggja i telt ved Budalsvatnet. Me skal ut på jobben hans på Engevik Bygg for å henta noko material. Me skal gjera noko saman, berre oss gutane. Det er det kjekkaste eg veit.

"Kven av dei er det som syng no då, pappa?" "Dette er John, det." "Eg visste det!” Eg visste det ikkje. Men eg ser opp til far min og vil imponera han.

Eg ser opp til far min. Av og til tar eg kompisar med meg heim, berre for å visa han fram. Eg innbillar meg at eg synest det er stiligast når John syng. Sjølv om eg ikkje heilt klarar å skilja dei. John har i alle fall lengst hår på omslaget. Ikkje berre i nakken. Framleis er dei berre ansikt på eit omslag og stemmer på ein dårleg bilstereo. Seinare høyrer eg at John si stemme er eit nervesenter. Eit primalskrik. Eit musikalsk grunnstoff. Paul hyler som Little Richard i eine augeblinken og croonar som Bing Crosby i andre. John berre opnar munnen og syng. Som seg sjølv. Aldri tilgjort, alltid ekte. Han spyttar og forfører, minnast med vemod og sprenger fram nytt. Men aldri tilgjort. Lyden av John si stemme er som jording. På Grov eit halvt liv seinare er lyden av Evert Taube-viser i festleg lag det same. Harmoniane til Gram Parsons og Emmylou Harris. Johnny Cash. Waterloo sunset. Slide-gitaren til Ry Cooder. Dylan som syng Sinatra.

To kassettar i bilen til far min. To vegvisarar ut av trangsynet. Eine viser sørover og bakover i Amerika. Andre fører meg vill i sekstitallet og sparkar meg ut i det blå. Årevis seinare i to gjennomlukkelege timar i Frognerbadet, står eg midt mellom desse. Tom Petty har trassa flyskrekken og er på norsk jord for første gong på tjue år. Like deler USA og Storbritannia. Midt mellom Abbey Road og Born to run: Songar som først er skrelt ned til beinet for så å bli kledd i rastløyse og desperate draumar og ei stemme som ein kniv. Songar til å døy for og med. I dei beste er det ikkje eit ord eller ein tone overflødig. Dei beste fortel om heile liv på eit par vers og eit refreng. Pur glede hos kompisane på plenen. Intenst samvær blant dei ville blomane på scenen. Heilt ekte, heilt utilgjort.

Publisert 10. oktober 2017.